KOYUN OTU,
KUZU PITRAĞI,
ADİ KIZILYAPRAK
AGRIMONIA EUPATORIA L.
(Rosaceae-fam.)
Bulunduğu Yerler: Memleketin her tarafında çayırlıklar ve çalıklar arısnda bulunur.
Yapısı: 1 m. kadar yükseklikte,sapı kıllı olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Yapraklar almaşık, kesik ,basit tüysü, dişli, alt yüzü boz, tüztüylü ve üst yüzü koyu yeşildir. Çiçekler; sarı, ufak, başak şeklinde salkımdır. İki çanaklı, 5 yapraklı, 5-20 arasında erkek organı vardır. Çok sayıdaki meyve çengelli çizgili urlar olup, 3 tohumludur. Bitki taze iken hoş kokuludur. Bal verici bir bitkidir.
Kullanılan Kısımlar:Toprak üstü kısımlar. Çiçek açma zamanında haziran ağustos aylarında toplanır. gölgede veya 40 derecye kadar ısılı fırınlarda kurutulur.Kuru bitki yapraklarının üst yüzü, koyu yeşildir, alt yüzü ise boz rengindedir. Çiçekler altın sarısı, kokusuz, buruk ve acı tattadır. Kabul edilen rutubet payı % 12 dir. Balya halinde paketlenir. Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.
Kimyevi Terkibi: Eterik yağ, sepi maddeler, nikotin asidi, acı maddeler, silikatlar vs. ihtiva eder.
Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki karaciğer ve safra kesesi fonksiyonlarını tanzim eder. İdrar sökücü ve terletici tesiri vardır. Karaciğer, safra kesesi, mide ve bağırsak bozuklukları ve şişkinliklere karşı kullanılır .
Koyun otu halk tababetinde akciğer ve deri veremlerinde kan tükürme, basurlar, kurdeşen, nikris ergenlik sivilceleri, ses kısıklığı ve öksürük, balgam açma, kalp zafiyatı, mesane ve böbreklerde kum ayrıca alkaloid zehirlenmelerine karşı pan zehir olarak kullanılır.
Haricen egzamalara ve göz iltihaplarına karşı konur. Ses kısıklığı, boğaz ağrıları, bademcik iltihabında( papatya ile birlikte gargara yapılır.) beyaz akıntı ( yıkanır) vs. gibi yerlerde kullanılır.
Kullanılışı: bitkiden 2 çorba kaşığı 400 gr. kaynar su ile haşlanır ve 2 saat bekletilir. Günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.