Acı pelin
ACI PELİN
ARTEMISIA ABSINTHIUM
(Compositae-fam)
BULUNDUĞU YERLER: Yol ve avlu boylarında çalılıklar arasında otlu ve taşlıklı
yerlerde bulunur.
YAPISI: Kısa köksap yeni dallar salarak yeni kökler oluşturur. Bunlarda alt kısmı ağaçlanmış 60-120 cm. Kadar yüksek çaplar çıkar.Sap dallı,gümüşi boz kıllı çok yıllık otsu bitkidir.Dip yapraklar 2-3 kere tüysü ve uzun saplı, sap yaprakları ,ikişer tüysü,kısa saplı veya sığ 3 bölümlü veya bütündür.Çiçek tablaları küçük, eğik, yuvarlak,tek taraflı salkım şeklinde topludur.
KULLANILAN KISIMLAR:Sapları kullanılır.Çiçek açma zamanında (Temmuz, Ağustos aylarında) toplanır.Gölgede veya 30 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur.Kuru bitkinin sap ve yaprakları boz yeşili, çiçek tablaları sarı renktedir.Karekteristik kokulu ve acı tattadır.Kabul edilen rutubet %12’dir.Balya halinde paketlenir.Toplama esnasında yabani pelin (Artemisia vulgaris L.ile karıştırılmamalı.Yabani pelinin yaprakların üst kısmı koyu yeşil, alt yüzü beyaz tüylüdür.Yaprak bölümleri geniş, çiçek tablaları uzunca ve hafif acı tattadır.
KİMYEVİ TERKİBİ: ( Terpenli alkol tuyon, keton tuyon, a-pinen, kadinen felandren,B kariofilen, y-sepinen, bizabulen ve hemazulenogenden ibaret) eterik yağ, absintin, anabsintin, artabsin, katalokton A ve B, oksilakton, artemisetin, kehribar ve elma asidi, sepi maddeler, vitamin C, provitamin A, vitamin B6,reçineler vs. ihtiva eder.
HANGİ HASTALIKLARDA KULLANILIR:Pankreas ve mide bezleri fonksiyonunu tahrik eder., safranın çıkmasını arttırır, iştahı açar ve hazmı kolaylaştırır, mikropları öldürür (antimikrobik) tesiri vardır.İştahı açmakta, kansızlık, karaciğer ve safra kesesi iltihabı ve gazlara karşı kullanılır.
Pelin halk tababetinde mide ekşimesine bağırsak solucanlarına, beyaz akıntı, düzensiz ve yetersiz adet hallerinde, sıtma, kusma, sara, gebe kalmada (rahimi kuvvetlendirir), angina pektoris, uykusuzluk, iştiha, verem, sıraca, gazlar, su toplama vs. hastalıklarda kullanılır.
Haricen diş ağrılarına ağızda fena kokuda ağız çalkalamakta, kızıl yörük, romatizma, ekzamaları lapa halinde konur.İçki ve parfümeri sanayiinde de kullanılır.
KULLANILIŞI:1 kahve kaşığı pelin 300 gr. kaynar suyla haşlanır, 2 saat bekletilir.Günde 2 defa (sabah ve akşam) yemeklerden evvel birer kahve fincanı alınır.
Halk tababetimizde pelin suyundan aşağıdakilerde kullanılır.Bahçe pelini (Artemisia Alba), bu cins solucanlara, düzensiz adet, verem menenjiti v.s. hallerde, kökleri de sara, verem, menenjitinde kullanılır.(Artemisia Lobelii All.), böbreklerde taş bulunması gibi hallerde kullanılır.Adı pelin (Artmisia Vulgaris L.), sinirsel felçlerde, sara ve iştiha için kullanılır.
DİKKAT! Mide ve Onikiparmak Bağırsak Ülserlerinde ve İç Kanamalarında Asla Kullanılmamalıdır.