GÜNEY FENERİ
PHYSALIS ALKEKENGI L.
(Solanaceae-fam.)
Bulunduğu Yerler: Gölgelikli çalılıklar arasında ve seyrek ormanlarda, anlık ve bağlarda, genellikle daka sıcak yerlerde yetişir.
Yapısı: Köksap dallı, gövde 60 cm. kadar yüksek, dallı doğru, çok kıllı otsu bir bitkidir. Yukarıdaki yapraklar karşılıklı, iri düzensiz dişli veya bütünkenarlı, yumurta biçiminde, hafif kıllıdır. Çiçekler iri beyaz yeşilimsi beyaz bireyli olarak üst yaprakların koltuğunda bulunur. Çanak yaprakları kaynaşık, çan şeklinde, meyvelerin olgunlaşmasıyla, turuncu kavuğa dönüşür. Meyveler turuncu, yuvarlak, sulu, her kavuk kaidesinde birer adet bulunur. Nisan-Temmuz aylarında çiçek açar.
Kullanılan Kısımlar: Meyveler kullanılır. Meyveler olgunlaştıktan sonra eylül ayında toplanır. Gölgede veya 50 dereye ye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Kuru meyveler turuncu renkte, kokusuz ve ekşi tattadırlar. Rutubet payı %11 dir. Torbalarda paketlenir. Gölgede , kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.
Kimyevi Terkibi: Acılı fizalin (kırmızı rengi veren ), kırmızı boyama kriptotoksin ve zeaksantin, incelenmemiş bir alkoloidi organik asidler, vitamin C provitamin A, yağlı maddeler, şekerler, süt, elma, şarap asidleri vs. ihtiva eder.
Hangi Hastalıklarda Kullanılır: İdrar söktürücü (urat tuzları dışarı atmak kaydıyla), yaralarda et yetiştirici (epitelize) (örtü dokularının üremesini kuvvetlendirir), ağrıları rahatlaştırıcı te siri vardır. İdrar taşları hastalığı, romatizma, podagra (nikri-gut) illetine karşı kulanılır.
Güney feneri meyveleri Halk tababetince sarılık, istiska, zorluklu işeme, kemik şekilsizliği, irinli işeme, basurlar vs de kullanılmasını tevsiye edilir. Yaprakların haşlanmasından elde edilen mayi, sıtma ve malarya; diş ağrılarına karşı ağız çalkalamakta; sancılara karşı bitkinin bütününden yapılan lapa kullanılır. Meyveler yakılarak külü taze yağ ile karıştırılır. Liken ve deri sivilcelerine sürülür. Meyveler veteriner hekimlikte domuzlarda kuşpalazı hastalığına karşı yemlere karıştırılarak verilir.
Kullanılışı: Meyvelerden 2 çorba kaşığı 0,5 lt. suda 5 dakika kaynatılır. Günde 4 defa yemekten evvel birer çay bardağı alınır.