İZLANDA YOSUNU
CETRARIA ISLANDICA L. ACH.
(Parmeliaceae-fam.)
Bulunduğu Yerler: Sulak, gölgeli alanlarda, mera ve taşlıklı yerlerde , iğne yapraklı orman kuşaklarında ve daha yüksek yerlerdede yetişir.
Yapısı: Çok yıllık ( talus) bir bitkidir. Yosun dik , mızrak biçiminde , adeta yaba şeklinde , düzgün dallı , derimsi ,10 cm. kadar yüksek, yassı veya oluklu , kıvrımlı bölünleri kenarlara doğru kısa sert kıllar ile donanmış, kahve yeşili veya koyu kahve rengi , alt kısmı daha açık renkte ve beyazımsı beneklidir. Spor taşıyan organlar (apotesii) yosun dallarının uçlarında, yassı tabak şeklinde önce yeşil , sonra kahverengini alır,
Kullanılan kısımlar: Yosunlardır; senenin her ayında toplanır. gölgede veya altmış dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Kuru yosunlar karakteristik kokulu , ve acı tatadırlar. Kabul edilen rutubet payı %12 dir . Balya halinde paketlenir . Kuru ve havadar binalarda muhafaza edilir.
Kimyevi Terkibi: Antibiyotik asitler: protolihesterin (mas edici tesirde), paralihesterin prosetrar, fumaroprotosetrar (acılık bundan ileri gelir.) helmeli, polisakarit lihenin ve izolihenin,acı setrat asidi (yosun nişastası),fumar asidi,vitamin B1, B2, madeni tuzlar, usin asidi ( verem bakterilerine karşı tesirli) albüminli maddeler, mum vs. dir.
Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki iştah açıcı solunum mide ve bağırsak yollarını yumuşatıcı tesirdedir.
İzlanda yosunu halk tababetince boğmaca, öksürük, nefes darlığı bronşit, veremli öksürük, midede oniki bağırsak ülserleri, mide düşüklüğü, bağırsak ağrıları, karaciğer hastalıkları, idrar yoları iltihabı, iştah açmakta, guatr, kusmaya karşı, ishal, dizanteri, kronik kabız vs. yerlerde kullanılır. Haricen yanık ve cerahatlı yaralara konur.
Kullanılışı: Yosundan bir çorba kaşığı 400 gr. kaynar su ile haşlanır, 5 dk. kaynatılır. Süzüldükten sonra günde 4 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.
Halk hekimlerimizce meşe yosunları ( everniya prunastri L.) ve püsküllü yosun (usnea barbata Fr.) da kullanılır. Bu yosun geniş yapraklı ve iğne yapraklı ağaç gövdelerinde ve dallarında bulunur. İlkbaharda ( mart, nisan aylarında) veya (ekim ve kasım aylarında) kullanılır. Gölgede veya 60 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Karın ağrıları , verem (püsküllü yosun), kronik kabız ( meşe yosunu) hastalıklarında, yumuşatıcı ilaç olarak öksürük, nefes darlığı, iştah vesairede kullanılır. Kullanılış şekli izlanda yosununda bulunduğu gibi kullnaılır